Türkiye Uzay Ajansı (TUA), Milli Uzay Programı kapsamında 2026 yılında Ay’a ilk kez ulaşmayı hedefliyor. Bu kapsamda geliştirilen Ay Araştırma Programı’nın ilk aşaması olan AYAP-1, Ay’ın yörüngesine ulaşarak buradan veri toplayacak ve sonrasında Ay yüzeyiyle ilk temasın gerçekleştirilmesini içeriyor.
AYAP-1 kapsamında geliştirilen uzay aracı, Ay yörüngesinde (Dünya’dan 400 bin kilometre uzakta) görev yapabilecek ve yumuşak inişe uygun olacak. Aracın üzerinde, Ay yüzeyinden yüksek çözünürlüklü görüntüler ve bilimsel veriler toplayacak ekipmanlar bulunacak. Bu veriler, Türkiye’deki bilim insanları tarafından analiz edilecek.
AYAP-1, Türkiye’nin ilk “Ay” ve “Derin Uzay” görevinin gerçekleştirilmesi ve operasyonel tecrübe kazanılması açısından önemli bir proje. Projenin başarılı olmasıyla, Türkiye’nin uzay alanındaki kabiliyetleri önemli ölçüde artacak.
Proje kapsamında şu ana kadar yapılan çalışmalar:
- Sistem seviyesi tasarım aşaması tamamlandı.
- Ayrıntılı tasarım (ekipman/modül/bileşen geliştirme) aşaması faaliyetleri yürütülüyor.
- Uzay aracı üzerinde kullanılacak tüm ekipmanların görev için yeterlilikleri gözden geçirildi ve bazı ekipmanlar için yeterlilik (kalifikasyon) modellerinin üretimleri başlatıldı.
- Uzay aracı kapsamında teslim süresi uzun ekipmanlar ve bileşenler için sözleşmeler imzalandı ve “Uzay Aracı Uçuş Modeli” üzerinde kullanılacak tüm ekipmanların planlaması tamamlandı.
Projenin hedefleri:
- Türkiye’nin ilk “Ay” ve “Derin Uzay” görevinin gerçekleştirilmesi ve operasyonel tecrübe kazanılması.
- Yerli imkanlarla geliştirilecek teknolojilerin, ürünlerin, yazılımların ve ekipmanların başarılı olmasıyla ülkenin sistem geliştirme ve zorlu görev operasyonlarını gerçekleştirebilme kabiliyetine yönelik uluslararası itibarının artırılması.
- Ay yörüngesinde görev yapabilecek ve yumuşak inişe uygun bir uzay aracının geliştirilmesi.
- Yerli imkanlarla geliştirilen Hibrit İtki Sistemi’nin uzay tarihçesi kazanması.
- Ay yüzeyinden alınacak yüksek çözünürlüklü görüntüler ve bilimsel verilerin (Ay’daki suyun kökeni, mini-manyetosfer oluşumları, yüzey bileşenleri, yüzey sıcaklık ve yansıma haritaları, radyasyon) Türkiye’deki bilim insanları tarafından bilgiye çevrilmesi.
- Ülkenin uzay ekosisteminin güçlendirilmesi.
- Uzay bilimleri konusunda Türkiye’nin yetkinliği ve uluslararası işbirliğinin seviyesinin artırılması.
- Gençlerin uzay bilimi ve teknolojilerine ilgisinin güçlendirilmesi.
Türkiye’nin Ay’a ilk adımı, ülkemiz için tarihi bir öneme sahip. AYAP-1 projesinin başarılı olmasıyla, Türkiye’nin uzay alanındaki konumu önemli ölçüde güçlenecek.
